Bouw je mee aan een nieuw verhaal?
Anja Hueber en Celeste Neelen hebben met veel toewijding een programma voor Vrouwen en Leiderschap ontwikkeld. Benieuwd naar hun zienswijze? Meer weten over dit onderwerp? Lees dan dit interview.
Van waaruit komt de bezieling voor het programma Vrouwen en Leiderschap?
Vrouwen en leiderschap is ontstaan uit onze eigen zoektocht naar hoe wij, als vrouw op een inspirerende manier leiderschap kunnen nemen. Jarenlang hebben we het gevoel gehad, dat we ons leiderschap aan het leiderschap van mannen moesten spiegelen. Het was voor ons een worsteling om aan dat mannelijke beeld te voldoen. Daarbij werd slechts langzaam duidelijk dat we stukken van onszelf verwaarloosden en negeerden, onder andere door onze vrouwelijke kanten te verbergen. Een neiging die veel vrouwen uit angst om af te wijken hebben.
Daar zijn we van terug gekomen. We hebben ontdekt dat als we meer onszelf zijn en onszelf laten zien, met onze vrouwelijke én mannelijke kwaliteiten, met onze eigen waarden en tempo, we meer impact hebben, betere leiders zijn, en vooral ook gelukkiger zijn. Dit sluit aan bij de roep om te focussen op inclusiviteit van vrouwelijke leiders, niet als mannelijke clonen en ook niet als onzichtbare vrouwen , maar als moedige, daadkrachtige en vrouwelijke vrouwen die weten waar ze goed in zijn.
Hoe kijken jullie aan tegen vrouwelijke en mannelijke kwaliteiten en wat betekent dit voor leiderschap?
Onze samenleving maakt een onderscheid tussen mannelijke en vrouwelijke kwaliteiten. Als typisch mannelijke kwaliteiten zien we: uitgaand, ambitieus, resultaatgericht, confronterend, controlerend, analytisch…. Bij vrouwelijke kwaliteiten denken we aan verbinding zoekend, dienstbaar, accepterend, empatisch, procesgericht, voorwaarden scheppend, cyclisch…
Vrouwelijke kwaliteiten doen zich niet alleen voor bij vrouwen en vice versa. Bij een gezonde ontwikkeling gaat het erom dat er een balans is tussen beide polen en dat er bewustzijn is over waar je doorschiet en wat je meer mag ontwikkelen. Wat ons betreft helpt het om deze kwaliteiten aan te duiden als yin en yang en niet op te hangen aan gender, vanwege het stigmatiserende effect.
Qua leiderschap vinden we het belangrijk dat er een verschuiving komt in ons denken en in wat we waarderen. En dat begint bij ons vrouwen zelf. Als wij zelf al niet waarderen wat we in huis hebben, hoe kunnen anderen dat dan doen? Daarin hebben we een taak te vervullen, die niet gemakkelijk is. De verleiding is namelijk groot om het op de bekende manieren te blijven doen en te zoeken naar aanpassing aan de heersende cultuur binnen organisaties en onze cultuur in het algemeen.
Ons programma richt zich daarom in eerste instantie op het vergroten, verdiepen en aanscherpen van ons bewustzijn over wie we zijn of willen zijn als vrouw. En hoe zich dat verhoudt tot de directe wereld om ons heen. Vanuit dit hernieuwde bewustzijn, met de intense ervaringen die daar bijhoren, kunnen nieuwe verhalen ontstaan. Daar is ons programma op gericht. Om vanuit een nieuw bewustzijn stappen te gaan zetten, de wereld in. Of die wereld nu groot of klein is.
Welke vrouw(en) bewonder je en zijn een voorbeeld voor je (geweest)?
Dit vinden we allebei een lastige vraag. Er komen niet meteen beelden naar boven en er rollen maar moeizaam namen over onze lippen.
In onze middelbare schooltijd zaten we beiden in klassen waar vrouwen in de minderheid waren. Er waren nauwelijks rolmodellen waar we ons mee konden identificeren en ook in onze studieboeken schitterden de vrouwen door afwezigheid.
In huidige overzichtswerken van willekeurig welk onderwerp, of het nu om kunst, politiek, geschiedenis of wetenschap gaat liggen de percentages van vrouwen die getoond worden ver onder het percentage mannen. En niet omdat ze er niet zijn.
Uit recent Zweeds onderzoek blijkt dat vrouwen 2,5 keer zo hard moeten werken als mannen om dezelfde reputatie op te bouwen. Mannen, maar zeker ook vrouwen, zijn geneigd om succes van mannen toe te schrijven aan hun competenties, en succes van vrouwen aan omgevingsfactoren zoals geluk of ‘het team’. Zodra we dus succes hebben, assertief zijn of onbescheiden, matcht dat niet met het normatieve beeld dat we hebben van een vrouw. We willen liever geen ‘bitch’ genoemd worden.
Kijkende wie op dit moment inspirerende vrouwen voor ons zijn dan denken we aan Femke Halsema, Neelie Kroes, Anouk en Sunny Bergman, vrouwen die ongeacht kritiek naar buiten komen met wat ze belangrijk vinden op een eigen authentieke manier. Onze Vlaamse collega’s noemen Annemie Struyf en Lieve Blancquaert, Anne Theresa de Keersmaker, Kaat Tilley, Marleen Temmerman en Miet Smet. Voor ons heel motiverend om meer te lezen over hun levens.
Waar dromen jullie over als het de toekomst van vrouwen betreft?
We dromen over een wereld waarin het vanzelfsprekend is dat vrouwen hun potentie en dromen waarmaken en meer invloed in de wereld krijgen. Dat vrouwen op alle fronten erkend worden en er een betere verdeling is qua mensen die leiding nemen, inspireren en beleid maken.
In 2 generaties is er enorm veel ten goede veranderd voor vrouwen. Voor mijn moeder (Celeste) was er geen geld om te studeren. Dit in tegenstelling tot haar broers. Een meisje ging trouwen en had het niet nodig om te studeren. Als we dat met onze eigen levens vergelijken en die van onze kinderen, is er in korte tijd heel veel veranderd en verbeterd met betrekking tot de ontwikkeling van vrouwen.
Kijken we naar diepgewortelde denkbeelden en naar de huidige cijfers in organisaties dan hebben we nog een lange weg te gaan en is er nog veel werk aan de winkel…. Werk waaraan we met vrouwen en leiderschap willen bijdragen.
Wat is kenmerkend voor jullie aanpak?
We werken van binnen naar buiten. Wil je vol in het leven staan en jezelf helemaal brengen, dan gaat dat gepaard met zelfkennis. Weten wie je bent, in zowel je kracht en eigenheid. maar ook weten wat je gemis is geweest, waar je gevoelig voor bent, waar je op vooroordelen en allergieën stuit. Door die bewuste ervaring kun je vrijer worden van je geschiedenis. Daarom is dat persoonlijke stuk zo belangrijk, ook al is het niet altijd even prettig.
Van hieruit zetten we onze stappen niet vanuit een reactie of rebellie, maar vanuit een volle overtuiging, met een vol hart en open mind. En daarmee worden we ‘eigener’ , meer zichtbaar en impactvoller.
De verbinding met je dagelijkse werkelijkheid vinden we belangrijk. Hoe ga je jouw leiderschap vorm geven in je familie, organisatie en de wereld waarin je leeft. De ondersteuning, het plezier en de uitdaging vanuit een groep vrouwen zal je helpen om daarin meer naar buiten te brengen waar jij voor staat.
We werken ervaringsgericht met levensverhalen, systemisch werk, lichaam, energie, stilte, natuur, intuïtie en community. Veel aspecten van wie we zijn als vrouw en leider onderzoeken we, om uiteindelijk ons eigen, nieuwe verhaal te vertellen. Bouw je mee aan dit nieuwe verhaal?